Bao bì bền vững không còn là một khái niệm xa xỉ hay một “trend” marketing nhất thời. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam trong năm 2025 và xa hơn, nó đã trở thành một yêu cầu gần như bắt buộc, đến từ cả sức ép của thị trường và các quy định pháp luật.
Tuy nhiên, có một ngộ nhận phổ biến: nhiều doanh nghiệp vẫn nghĩ rằng “bền vững” chỉ đơn giản là dùng túi giấy thay cho túi nilon, hoặc xem đây là một chi phí đắt đỏ chỉ dành cho các tập đoàn lớn. Cách nhìn này không chỉ sai, mà còn có thể khiến doanh nghiệp của bạn bỏ lỡ những cơ hội tăng trưởng và đối mặt với những rủi ro pháp lý không đáng có.
Vậy, bao bì bền vững thực sự là gì? Làm thế nào để lựa chọn vật liệu phù hợp? Và doanh nghiệp cần chuẩn bị gì trước quy định EPR mới của chính phủ?
Với vai trò là một đối tác tư vấn và thiết kế bao bì chiến lược, MondiaL sẽ cung cấp một hướng dẫn toàn tập, rõ ràng và thực tế nhất, giúp bạn biến thách thức về sự bền vững thành lợi thế cạnh tranh.
Bao bì bền vững là gì? Hơn cả một chiếc túi giấy
Một thiết kế bao bì chỉ được xem là bền vững khi nó đáp ứng được các tiêu chí trong toàn bộ vòng đời của mình, thường được biết đến với nguyên tắc 3R:
- Reduce (Giảm thiểu): Thiết kế sử dụng ít vật liệu nhất có thể mà vẫn đảm bảo chức năng bảo vệ sản phẩm.
- Reuse (Tái sử dụng): Thiết kế khuyến khích người dùng có thể tái sử dụng bao bì cho một mục đích khác sau khi dùng xong sản phẩm.
- Recycle (Tái chế): Vật liệu làm nên bao bì phải có khả năng được thu gom và tái chế thành các sản phẩm mới một cách dễ dàng.
Một định nghĩa đầy đủ hơn còn bao gồm cả yếu tố “Renewable” (Có thể tái tạo) và “Recover” (Có thể thu hồi năng lượng). Tựu trung lại, đó là một cách tiếp cận toàn diện để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Tại sao 2025 là thời điểm “sống còn” để chuyển đổi?
Nếu trước đây, bao bì bền vững là một điểm cộng “nice-to-have”, thì giờ đây nó đã trở thành “must-have” vì hai sức ép lớn.
1. Sức ép từ thị trường: Người tiêu dùng đang “bỏ phiếu” cho sự bền vững
Một báo cáo của Nielsen cho thấy 73% người tiêu dùng trên toàn cầu sẵn sàng thay đổi thói quen tiêu dùng để giảm tác động đến môi trường. Họ không chỉ mua sản phẩm, họ mua cả giá trị và trách nhiệm của thương hiệu. Một bao bì thân thiện môi trường là cách trực tiếp và hữu hình nhất để bạn cho thấy mình cùng chia sẻ hệ giá trị đó với họ.
2. Sức ép từ pháp luật: Bạn đã hiểu về Luật EPR chưa?
Đây là yếu tố mang tính bắt buộc. Theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020, quy định về Trách nhiệm Mở rộng của Nhà sản xuất (EPR) đã chính thức có hiệu lực.
- Luật EPR là gì? Nói một cách đơn giản, các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu các sản phẩm tạo ra rác thải (bao gồm cả bao bì thương mại) phải chịu trách nhiệm thu gom và tái chế các bao bì đó theo một tỷ lệ và quy cách bắt buộc, hoặc phải đóng một khoản phí vào Quỹ Bảo vệ Môi trường để hỗ trợ cho các hoạt động tái chế.
- Ảnh hưởng đến bạn như thế nào? Nếu bạn là nhà sản xuất thực phẩm, mỹ phẩm, hàng tiêu dùng… bạn bắt buộc phải tuân thủ quy định này. Việc chủ động sử dụng các loại bao bì dễ tái chế, có thể phân hủy ngay từ đầu sẽ là một lợi thế cực lớn, giúp bạn tiết kiệm chi phí tuân thủ trong dài hạn.
“Bảng vàng” vật liệu bao bì thân thiện môi trường
Vậy, đâu là những lựa chọn vật liệu cụ thể cho doanh nghiệp của bạn? Dưới đây là phân tích ưu nhược điểm của các loại vật liệu phổ biến.
1. Giấy & Bìa tái chế (Có chứng nhận FSC)
Đây là lựa chọn quen thuộc và phổ biến nhất.
- Ưu điểm:
- Khả năng tái chế cao, dễ phân hủy.
- Nguồn cung dồi dào tại Việt Nam.
- Dễ in ấn và gia công các kỹ thuật đặc biệt.
- Nhược điểm & Lưu ý:
- Khả năng chống ẩm và chịu lực kém hơn nhựa.
- Cần đảm bảo giấy có chứng nhận FSC (Forest Stewardship Council), chứng minh nguồn gốc từ các khu rừng được quản lý bền vững. Đây là một tiêu chuẩn bao bì xanh gần như bắt buộc cho các thị trường xuất khẩu Âu, Mỹ.
2. Nhựa sinh học (Bioplastics – PLA)
Nhựa PLA (Polylactic Acid) được làm từ các nguồn tài nguyên tái tạo như tinh bột ngô, sắn.
- Ưu điểm:
- Trong suốt và có đặc tính gần giống nhựa PET truyền thống.
- Có khả năng phân hủy sinh học trong điều kiện ủ công nghiệp.
- An toàn cho thực phẩm.
- Nhược điểm & Lưu ý:
- Chi phí cao hơn nhựa thông thường.
- Cần một hệ thống phân loại và xử lý rác phù hợp để có thể phân hủy đúng cách, nếu không nó sẽ tồn tại trong môi trường tương tự nhựa thường.
- Chịu nhiệt kém hơn.
3. Vật liệu từ Bã nông nghiệp (Bã mía, rơm rạ…)
Đây là một xu hướng rất tiềm năng, biến rác thải nông nghiệp thành sản phẩm có giá trị.
- Ưu điểm:
- Tận dụng nguồn tài nguyên địa phương dồi dào.
- Khả năng phân hủy sinh học rất tốt.
- Tạo ra một câu chuyện thương hiệu độc đáo và chân thực.
- Nhược điểm & Lưu ý:
- Bề mặt thường thô, không láng mịn, có thể không phù hợp với các sản phẩm cao cấp đòi hỏi sự tinh xảo.
- Công nghệ sản xuất tại Việt Nam vẫn còn mới, nguồn cung chưa thực sự ổn định.
Đầu tư vào bao bì bền vững: Lợi ích và thách thức
Chuyển đổi sang bao bì bền vững là một quyết định chiến lược. Bạn cần nhìn rõ cả hai mặt của vấn đề.
Những lợi ích “vàng” không thể bỏ qua
- Xây dựng hình ảnh thương hiệu tích cực: Khẳng định bạn là một thương hiệu có trách nhiệm, dễ dàng chiếm được cảm tình của người tiêu dùng hiện đại.
- Mở cửa thị trường xuất khẩu: Đáp ứng các tiêu chuẩn xanh khắt khe của EU, Mỹ, Nhật Bản…
- Tăng lòng trung thành của khách hàng: Khách hàng sẽ ưu tiên và gắn bó hơn với các thương hiệu có cùng hệ giá trị với họ.
- Tạo lợi thế cạnh tranh khác biệt: Trong khi các đối thủ còn đang loay hoay, bạn đã đi trước một bước.
Những thách thức cần đối mặt
- Chi phí ban đầu: Vật liệu bền vững và quy trình sản xuất mới có thể có chi phí cao hơn ở giai đoạn đầu.
- Rào cản kỹ thuật: Một số vật liệu mới đòi hỏi sự thay đổi về máy móc, công nghệ đóng gói.
- Chuỗi cung ứng: Nguồn cung của một số vật liệu mới có thể chưa ổn định bằng các vật liệu truyền thống.
MondiaL không chỉ thiết kế, chúng tôi là đối tác tư vấn giải pháp bền vững
Việc lựa chọn và áp dụng bao bì bền vững không chỉ là một quyết định về thiết kế. Nó là một bài toán phức hợp về vật liệu, công nghệ, chuỗi cung ứng, tài chính và luật pháp.
Tại MondiaL, chúng tôi không chỉ cung cấp một dịch vụ thiết kế bao bì đẹp. Chúng tôi đóng vai trò là người đối tác tư vấn chiến lược.
- Trong giai đoạn DISCOVER, chúng tôi sẽ cùng bạn phân tích sâu về sản phẩm, thị trường mục tiêu và các yêu cầu pháp lý (như luật EPR) để xác định chiến lược bao bì phù hợp.
- Chúng tôi có mạng lưới các nhà cung cấp vật liệu và nhà in uy tín, có kinh nghiệm trong việc sản xuất bao bì tái chế và các loại bao bì thân thiện môi trường khác.
- Đội ngũ thiết kế của chúng tôi sẽ kiến tạo những thiết kế bao bì không chỉ đẹp, mà còn tối ưu về vật liệu, dễ dàng cho việc tái chế và truyền tải được câu chuyện bền vững của bạn.
Bạn đã sẵn sàng để biến bao bì thành lợi thế cạnh tranh bền vững?
Thế giới đã thay đổi. Người tiêu dùng đã thay đổi. Pháp luật cũng đã thay đổi. Việc tiếp tục sử dụng những giải pháp bao bì cũ kỹ, thiếu trách nhiệm không còn là một lựa chọn khôn ngoan.
Hãy xem sự bền vững không phải là một gánh nặng, mà là một cơ hội để đổi mới và dẫn đầu.
Nếu bạn đang đứng trước những thách thức về việc chuyển đổi sang bao bì bền vững và cần một người đồng hành có chuyên môn sâu, hãy bắt đầu bằng một cuộc trò chuyện.
Buổi trao đổi tiếp theo không phải là một buổi trình bày bán hàng. Đó là một [phiên làm việc chiến lược (hoàn toàn miễn phí)] để chúng tôi lắng nghe về sản phẩm và mục tiêu của bạn, từ đó phác thảo những giải pháp bao bì bền vững khả thi và hiệu quả nhất.
Liên hệ ngay với đội ngũ chuyên gia của MondiaL:
- Hotline: 0933380022
- Website: mondial.vn
- Địa chỉ: 67 Đường Số 3, Quận 3, TP.HCM
